آناتومی دهان و دندان
اولین عضو دستگاه گوارش، دهان است که از لبها شروع میشود و به حلق میرسد. آب و مواد غذایی، برای گوارش اول وارد این عضو بدن میشوند. آناتومی دهان و دندان شامل حفره دهان، دندانها، زبان، بزاق و غدد بزاقی، لثه، لبها و سقف دهان است.
بخشهای مختلف دندان
در انسان بالغ هر دندان شامل قسمتهای مختلفی است که در اینجا به آنها اشاره میکنیم:
ریشه دندان: بخشی از دندان، ریشه آن است که از خط لثه پایین می رود و وارد استخوانهای فک بالا و پایین میشود. درواقع این ریشه است که دندانها را درون دهان نگه میدارد. دندان ها از نظر تعداد ریشه مختلف بوده و بعضی دارای یک، دو و یا سه ریشه هستند. این ریشهها میتوانند به هم جوش خورده و یا از یکدیگر جدا باشند.
تاج دندان: به بخش بالایی دندان که بالای لثه قرار دارد و هنگام مشاهده داخل دهان دیده میشود تاج دندان میگویند. تاج بخشی از دندان است که با مینا پوشیده شده است.
مینای دندان: سخت ترین بافت موجود در بدن انسان مینای دندان است. مینای دندان بافتی سفید رنگ دارد که تاج دندان را میپوشاند. مینای دندان وظیفه حفاظت از عاج را به عهده دارد و تنها بافتی است که هیچ سلول زندهای در آن وجود ندارد. چون زنده نیست، نمیتواند پس از پوسیدگی یا آسیب دیدگی خود را ترمیم کند.
حفره استخوانی: این قسمت از استخوان فک ریشه دندان را احاطه کرده و دندان را در جای خود نگه میدارد.
کانال ریشه: فضای باز داخل ریشه را کانال ریشه دندان و یا کانال پالپ میگویند. عصبها و رگهای خونی مرتبط به بافت بیرونی اطراف از راه کانال ریشه وارد پالپ میشود.
کانال فرعی: کانالهای کوچکتری که از کانال اصلی ریشه منشعب میشوند. کانال فرعی در داخل عاج تا رباط پریودنتال امتداد دارند.
عاج دندان: بخش اصلی هر دندان را عاج تشکیل داده و تقریبا در تمام طول دندان وجود دارد. عاج بافتی سختتر از استخوان است ولی مواد معدنی آن از مینای دندان کمتر است.
پالپ دندان: داخلیترین بخش دندان که داری بافتی نرم است را پالپ دندان میگویند. پالپ دندان از رگهای خونی، فیبرهای عصبی و بافت پیوندی تشکیل شده است. این بخش از دندان زیر عاج قرار دارد و از تاج تا نوک ریشه کشیده شده است.
لثه: در اصطلاح تخصصی به بافت لثه ژینژیوا گفته میشود. لثه بافتی صورتی رنگ و نرم است. که از استخوان فک و ریشههای دندان محافظت میکند و گردن دندان را میپوشاند.